Paragraaf Lokale heffingen

Algemeen
De paragraaf lokale heffingen bevat, overeenkomstig het BBV, een overzicht van het beleid over de lokale heffingen, de relevante ontwikkelingen die van invloed zijn op de tarieven en een verantwoording over de mate waarin tarieven kostendekkendzijn, inclusief de uitgangspunten die daarbij zijn gehanteerd. Daarnaast presenteren wij een overzicht op hoofdlijnen van de diverse heffingen, de lokale lastendruk en een beschrijving van het kwijtscheldingsbeleid. In de Gemeentewet en een aantal bijzondere wetten is geregeld welke heffingen (belastingen en retributies) een gemeente mag opleggen. De gemeenteraad bepaalt welke van die heffingen daadwerkelijk worden geheven en de hoogte ervan.

Belastingen
De Gemeentewet geeft een limitatieve opsomming van de belastingen die een gemeente mag heffen. Tegenover een belasting staat geen rechtstreekse individuele tegenprestatie van de overheid. De opbrengsten dienen als algemeen dekkingsmiddel. Onze gemeente heft de volgende belastingen: onroerendezaakbelastingen (OZB), roerendezaakbelastingen (RZB), toeristenbelasting, hondenbelasting en precariobelasting (als vergoeding voor het innemen of gebruik van openbare grond).

Rechten
Rechten zijn betalingen voor een geleverde of een bewezen dienst. Hiervan zijn de tarieven in principe volledig kostendekkend. Het is niet toegestaan een meer dan kostendekkend tarief te hanteren. In Lisse worden afvalstoffenheffing, rioolheffing, leges en marktgeld als rechten geheven.

In de raadsvergadering van december 2021 worden de belastingverordeningen 2022 voor de bijstelling van de tarieven voorgelegd.

Ontwikkelingen/actualiteit

Belastinghervormingen
De minister van BZK en de staatssecretaris van Financiën hebben geen ontwikkelingen bekendgemaakt over de herziening van de belastingverordeningen.

Financiële uitgangspunten
In overeenkomst met de Kadernota 2022 wordt voor belastingen en retributies rekening gehouden met een inflatiepercentage van 1,1 procent. Voor de heffingen geldt dat een compensatie alleen aan de orde is als dit binnen de grenzen van kostendekkendheid blijft. Voor de retributies geldt het uitgangspunt dat deze 100 procent kostendekkend zijn.

Het percentage voor de overhead, zoals bedoeld in artikel 12 van de financiële verordening, is berekend op 12,3 procent. De overhead bestaat uit de kosten voor ‘piofach’: personeel, informatievoorziening, organisatie, financiën, automatisering, communicatie en huisvesting. De direct toe te rekenen kosten worden verantwoord op de taakvelden.

Bedragen x €1.000

Onroerendezaakbelastingen
De vastgestelde WOZ-waarde vormt de grondslag voor de onroerendezaakbelastingen (OZB), de Waterschapsomslag gebouwd (geheven bij woning- of bedrijfspandbezitters in het gebied van het waterschap) en het huurwaardeforfait voor de inkomstenbelasting. De WOZ-administratie is een basisregistratie. De waarden worden op grond van de WOZ jaarlijks herzien en zijn op basis van de meicirculaire aangepast met percentages die zoals genoemd in het onderdeel OZB. De Waarderingskamer schat de marktontwikkeling voor woningen op een stijging van 9 procent. Voor niet-woningen wordt de waardeontwikkeling geschat op een stijging van 0 procent.

De tarieven van de OZB zijn gebaseerd op de WOZ-waarde – het tarief van 2022 op de waarde per 1 januari 2021 – en worden jaarlijks vastgesteld. De marktontwikkeling wordt gevolgd door Belastingen Bollenstreek. De opbrengsten van de OZB voor zowel woningen als niet-woningen (eigenaren en gebruikers) zijn verhoogd met het inflatiepercentage van 1,1 procent. Daarnaast zijn de OZB-opbrengsten de afgelopen jaren verhoogd ter compensatie van het wegvallen van de precariobelasting voor kabels en leidingen in 2022, overeenkomstig de kadernota 2019. De verstrekte compensaties op de aanslagen vallen in 2022 volledig weg.

De ontwikkeling van de OZB-tarieven van de afgelopen jaren:

Bij de vaststelling van de OZB-verordening in december wordt de waardeprognose per 1 januari 2022 bepaald. Dit om een juist percentage van de heffingsmaatstaf te kunnen vaststellen en de geraamde opbrengsten te garanderen, inclusief de uitgangspunten.

Roerende zaakbelasting
Roerendezaakbelasting (RZB) wordt geheven over roerende woon- en bedrijfsruimte, ofwel: verplaatsbare objecten die desondanks duurzaam aan een plaats verbonden zijn. Woonboten vallen hieronder. De waarde van de objecten is de heffingsgrondslag. De tarieven en voorwaarden zijn gelijk aan die van de onroerendezaakbelastingen.

Toeristenbelasting
Toeristenbelasting wordt geheven op personen die in de gemeente verblijven en niet als ingezetene ingeschreven staan in de Basisregistratie personen. Degene die het verblijf faciliteert (hotelhouder of campinghouder) is de belastingplichtige. De tarieven zijn verhoogd met het vastgestelde inflatie van 1,1 procent.

Baatbelasting
Er wordt geen baatbelasting meer geheven.

Hondenbelasting
Wie een hond heeft, betaalt hiervoor hondenbelasting. De tarieven zijn verhoogd met de vastgestelde inflatie van 1,1 procent.

Precariobelasting
Precariobelasting wordt geheven voor het innemen of gebruiken van de openbare grond. De precariobelasting voor kabels en leidingen is per 1 januari 2022 afgeschaft. Het wegvallen daarvan is deels ondergebracht bij de OZB. De tarieven zijn verhoogd met de vastgestelde inflatie van 1,1 procent.

Leges en rechten
In overeenstemming met de beleidsuitgangspunten zijn de leges waar nodig verhoogd met 1,1 procent (inflatiecijfer). Hieronder geven we inzicht in de kostendekkendheid van de leges.
  Bedragen x € 1.000

Toelichting

1. Onder de leges vallen de kosten van burgerlijke stand, reisdocumenten, rijbewijzen en vergunningverlening Algemene Plaatselijke Verordening (APV).
2. De omgevingsvergunningen zijn ondergebracht bij de taakvelden Wonen en bouwen. Handhaving is geen onderdeel van de kostendekking, dit is wettelijk vastgelegd. De opbrengsten zijn de leges voor omgevingsvergunningen en welzijnstoetsing.
3. De lasten in het taakveld zijn exclusief btw. Omdat het btw-compensatiefonds (bcf) wordt gevoed uit het Gemeentefonds, is toerekening van de btw geoorloofd.

De directe lasten van personeel HLTsamen zijn verantwoord op de taakvelden. De totale kosten van bedrijfsvoering vallen onder de overhead.

Marktgelden
Om de levensvatbaarheid van de markt te stimuleren worden de marktgelden niet verhoogd. Hieronder geven we inzicht in de kostendekkendheid van de marktgelden.
  Bedragen x € 1.000

Toelichting
Taakveld 'Bedrijfsloket, onderdeel Straatmarkten'.
a. De directe lasten van personeel HLTsamen zijn verantwoord op het taakveld. De totale kosten van bedrijfsvoering vallen onder de overhead.
b. De lasten in het taakveld zijn exclusief btw. Omdat het btw-compensatiefonds (bcf) wordt gevoed uit het Gemeentefonds, is toerekening van de btw geoorloofd.

Afvalstoffenheffingen
Het nieuwe afvalstoffenbeleid is in oktober 2015 vastgesteld; het Diftar is per 2020 afgeschaft (restafval per inworp). De tarieven voor de huishoudens zijn maximaal kostendekkend en in overeenstemming met de beleidsuitgangspunten is de afvalstoffenheffing verhoogd naar kostendekkendheid. Ook de kosten voor het ophalen van grofvuil zijn, in overeenstemming met de beleidsuitgangspunten, verhoogd met 1,1 procent.

Hieronder geven we inzicht in de kostendekkendheid van de afvalkosten.
  Bedragen x € 1.000

Toelichting
Het taakveld 'Afval'.

a.   De directe lasten van personeel HLTsamen zijn verantwoord op het taakveld. De totale kosten van bedrijfsvoering vallen onder de overhead.
b.   De lasten in het taakveld zijn exclusief btw. Omdat het btw-compensatiefonds (bcf) wordt gevoed uit het Gemeentefonds, is toerekening van de btw geoorloofd.
c.   Bij de berekening van de baten wordt een derde van de kosten van het taakveld Straatreiniging toegerekend aan de heffing afvalstoffenheffing. De kosten worden mede gemaakt om zwerfafval te verwijderen en terug te dringen.
d.   Het is geoorloofd om het bedrag aan gegeven kwijtscheldingen te compenseren in het tarief.
e.   Een deel van de perceptiekosten wordt aan de rioolheffing toegerekend. De kosten worden gemaakt door de gemeenschappelijke regeling Belastingen Bollenstreek.

Rioolheffing
De rioolheffing wordt geheven ter bestrijding van de kosten van de gemeentelijke watertaken (afvalwater, hemelwater en grondwater). De opbrengst van de rioolheffing is gebaseerd op 100 procent dekking van de kosten.

Hieronder geven we inzicht in de kostendekkendheid van de rioolkosten.
  Bedragen x € 1.000

Toelichting
Het taakveld 'Riolering en water'.

a.   De directe lasten van personeel HLTsamen zijn verantwoord op het taakveld. De totale kosten van bedrijfsvoering vallen onder de overhead.
b.   De lasten in het taakveld zijn exclusief btw. Omdat het btw-compensatiefonds (bcf) wordt gevoed uit het Gemeentefonds, is toerekening van de btw geoorloofd.
c.   Bij de berekening van de baten wordt een derde van de kosten van het taakveld Straatreiniging toegerekend aan de heffing rioolrecht. De kosten worden mede gemaakt om verstoppingen in het rioolstelsel te voorkomen.
d.   Het is geoorloofd om het bedrag aan gegeven kwijtscheldingen te compenseren in het tarief.
e.   Een deel van de perceptiekosten wordt aan de rioolheffing toegerekend. De kosten worden gemaakt door de gemeenschappelijke regeling Belastingen Bollenstreek.

Kwijtscheldingen
De gemeente kan gehele of gedeeltelijke kwijtschelding verlenen aan inwoners die niet in staat zijn de belastingaanslag te betalen.  In de ministeriële regeling Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990 zijn hiervoor de regels vastgelegd. Deze regeling geldt ook voor de gemeentelijke heffingen (art. 255 Gemeentewet). Kwijtschelding kan worden verleend voor de OZB, de rioolheffing en de afvalstoffenheffing.
De gemeenteraad heeft een beperkt aantal keuzen voor kwijtschelding, waaronder de criteria voor de kosten van bestaan. De kwijtscheldingsnorm is bepaald op 100 procent van de geldende bijstandsnorm en wordt jaarlijks met de belastingverordeningen bevestigd.

Waar mogelijk wordt een automatische toets voor kwijtschelding uitgevoerd. Van inwoners die dat jaar kwijtschelding hebben gekregen, wordt het volgende jaar getoetst of de inkomens- en vermogenssituatie is gewijzigd. Bij gelijkblijvende omstandigheden wordt dan automatisch kwijtschelding verleend.

Woonlasten
Onder de gemeentelijke woonlasten verstaan we het gemiddelde bedrag dat een huishouden in een bepaalde gemeente betaalt aan OZB, rioolheffing en afvalstoffenheffing. Door het afschaffen van de precariobelasting (voor kabels en leidingen in gemeentegrond) per 1 januari 2022 worden de lasten voor de huishoudens ook lager: de precariobelastingen van de nutsbedrijven worden immers doorberekend aan de huishoudens in de gemeenten.

Onderstaande tabel geeft de ontwikkeling weer van de lokale lastendruk in de jaren 2019 tot en met 2021 opgenomen (inclusief de bekende landelijk gemiddelde stijging van de WOZ-waarde). Aangezien de opbrengsten leidend zijn voor het bepalen van het tarief, kunnen er verschillen optreden. Het tarief wijzigt nog door de jaarlijkse herwaardering en wordt vastgesteld op basis van de laatste prognose van de WOZ-waarde. Dit om een juist percentage van de heffingsmaatstaf te kunnen vaststellen.